De aandacht voor maatschappelijk verantwoord beleggen neemt in snel tempo toe. Ook onder medisch specialisten. ‘Als arts probeer ik het goede te doen en niet te schaden. Dat geldt ook voor het geld dat ik inzet voor mijn pensioen’, zegt een van de deelnemers aan een klankbordgroep van SPMS.

Hoe denken medisch specialisten over maatschappelijk verantwoord beleggen? Kijken zij alleen naar het rendement van beleggingen, of vinden ze het ook belangrijk waarin hun pensioenpremies worden belegd? Hoe ver willen zij gaan in maatschappelijk verantwoord beleggen? En in welk tempo? ‘Wij denken na over de vormgeving van ons maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid’, zegt Ravien Sewtahal, investment manager bij SPMS. ‘We willen weten wat onze achterban belangrijk vindt.’

Met een oproep in Medisch Contact en een mail aan alle deelnemers nodigde SPMS deelnemers uit om mee te praten in de klankbordgroep. Afgelopen zomer werden drie online klankbordgroepen georganiseerd, waaraan in totaal zo’n 20 deelnemers – zowel actieve deelnemers als gepensioneerden – meededen.

Sinds 2020 hard bezig duurzaamheid te verbeteren

Een opinieartikel in Medisch Contact van Serge Zweers, mdl-arts in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en plaatsvervangend afgevaardigde van BPMS, vormde mede de aanleiding voor deze klankbordgroepen. Zweers verdiepte zich in een aantal bedrijven waarin SPMS belegt en constateert dat de duurzaamheid van de beleggingsportefeuille er niet goed voor staat. Het bestuur van SPMS liet in een reactie in Medisch Contact weten blij te zijn met het artikel. ‘Het ondersteunt de beweging binnen SPMS om in haar beleggingsbeleid niet alleen rendement-risico-overwegingen, maar ook nadrukkelijk duurzaamheidscriteria te betrekken’, aldus het bestuur. ‘SPMS wil niet alleen zorg dragen voor een goed pensioen, maar wil ook bijdragen aan een leefbare wereld.’

Zo formuleerde het bestuur van SPMS bijvoorbeeld ESG-beliefs, overtuigingen op het gebied van klimaat en milieu (environment), mensenrechten en arbeidsomstandigheden (social) en bestuur (governance). Om deze overtuigingen concreet vorm te geven in de beleggingsportefeuille neemt SPMS nationale en internationale verdragen en gedragscodes als uitgangspunt. Ook heeft SPMS het IMVB-convenant ondertekend (Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen), waarin overheid, vakbonden en pensioenfondsen samenwerken om misstanden te voorkomen. Daarnaast hanteert SPMS de Sustainable Development Goals van Verenigde Naties, met speciale aandacht voor de thema’s volksgezondheid en klimaatverandering.

‘Is dat voldoende? Kan of moet SPMS meer doen?’ vraagt gespreksleider Vincent Bijleveld, ESG-adviseur bij Finance Ideas, een onafhankelijk adviesbureau voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘We moeten meer doen’, zegt een deelnemer. ‘Ook als dat minder pensioen oplevert, want dat betaalt zich later uit in een betere wereld voor mijn kinderen.’ Een ander zegt: ‘Laten we beginnen met een gedeelte van de beleggingsportefeuille. Het kan niet in 1 keer.’

Pensioenfondsen kunnen kiezen sectoren uit te sluiten

SPMS was een van de eerste pensioenfondsen die tabaksproducenten uitsloot. Ook sluit SPMS ondernemingen uit die betrokken zijn bij controversiële wapens. Maar vaker kiest SPMS, net als andere pensioenfondsen, voor engagement en actief aandeelhouderschap. Op die manier probeert het fonds door stemgedrag invloed uit te oefenen.

‘Een mooi concept’, vindt een van de deelnemers. ‘De klimaatresolutie op de aandeelhoudersvergadering van Shell had veel invloed.’ Maar hij betwijfelt of engagement altijd een goede oplossing is. ‘Als je in steenkolenmijnen belegt, moet je als engager wel heel knap zijn om zo’n bedrijf klimaatneutraal te krijgen.’ Hij waarschuwt dat engagement geen excuus mag zijn om te blijven beleggen in bedrijven die niets doen verduurzaming.

‘Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat engagement de meest effectieve manier is om veranderingen teweeg te brengen’, zegt Bijleveld. ‘Dan blijf je met elkaar in gesprek.’ Is opstappen niet beter, wil iemand weten. ‘Als je met z’n allen opstapt als aandeelhouder bereik je toch veel meer?’ Een antwoord op die vraag is er niet. ‘Het is nog nooit gebeurd’, zegt Bijleveld. ‘Terugkijkend is engagement het effectiefst, maar vooruitkijkend weten we dat niet.’

Lastig beoordelen: portefeuille maatschappelijk verantwoord

‘Ik mis op de website een lijst met namen van bedrijven waarin SPMS belegt.’ Een ander werpt tegen dat zo’n lijst niet helpt. ‘Het is complex. Wat weten we van die bedrijven?’ Ook zegt iemand dat bedrijven zodanig kunnen investeren in beeldvorming dat buitenstaanders de indruk krijgen dat het bedrijf maatschappelijk verantwoord opereert, terwijl het in werkelijkheid bijdraagt aan de klimaatverandering. ‘Lijstjes met bedrijfsnamen helpen ons niet, het gaat om verstandige beleggingskeuzes.’

SPMS-bestuurslid Robert Wagemakers, lid van de Investment committee, kijkt tevreden terug op de klankbordgroepen. ‘Het is goed om te horen wat er leeft onder de deelnemers. We gaan de bevindingen van de klankbordgroepen inventariseren en bespreken in het bestuur. Dit onderwerp staat hoog op de agenda, dus er komt zeker een vervolg.’